( 08-03-2018 - 11:26 AM ) - Lượt xem: 4524
Bức tượng Thánh Theresa nhập định (The Ecstasy of Saint Teresa, 1647-52) của Gian Lorenzo Bernini; cẩm thạch, chiều cao khoảng 350 cm.
Các nghệ sĩ Baroque có vô vàn phương cách để tạo ra những hiệu ứng kịch tính. Bức tượng Thánh Theresa nhập định được tạc cho một nhà thờ ở Rome (Ý), mô tả cảnh Thánh Theresa nhìn thấy một thiên thần trong cảnh mộng. Khung cảnh được thiết kế rất khôn ngoan để tạo nên vẻ lạ lùng và huyền diêu, như thể chính cảm nhận của Thánh Theresa vào khoảnh khắc đó. Cả hai nhân vật đều được tạc bằng đá cẩm thạch trắng mê hoặc, còn chùm tia sáng từ thiên đường đưuọc mạ vàng hòa lẫn với ánh sáng thật rọi từ ô cửa sổ phía trên.
Nghệ sĩ Baroque dùng ánh sáng mạnh để tạo nên tương phản sáng tối dữ dội. Thông thường, mọi thứ được đặc tả cận cảnh, tạo cảm giác như đang xảy ra trước mắt người xem. Rất nhiều cảnh bố cục dọc theo các đường chéo, như bức tranh dưới đây (bạn có thể dóng theo những đường thẳng kéo dài từ ngọn giáo, cánh tay và chân của các nhân vật). Cách bố cục này nhấn mạnh hành động, khiến các nhân vật trông khẩn trương hơn.
Perseus biến Phineas và thuộc hạ của hắn hóa đá (Perseus Turning Phineas and his Followers to Stone, khaongr 1680) của Luca Giordano; sơn dầu trên toan, 285 x 366 cm.
Nếu ngắm kĩ, bạn sẽ thấy bố cục bức tranh trên hơi giống bối cảnh sâ khấu. Các nhân vật từ thần thoại Hy Lạp về người hùng Perseus) được sắp đặt trong các tư thế rât khoa trương, còn tòa nhà phía sau trông như phông nền sân khấu. Những mũi giáo, cánh tay và cả các tia sáng đều hướng mắt người xem về phía cái đầu bị chém rời mà Perseus đang tóm chặt. Theo câu chuyện, đây là đầu quái vật Medusa, bất kì ai nhìn vào mắt nó đều lập tức hóa đá. Khi Perseus giơ cái đầu lên trước kẻ thù (trong khi chàng cẩn thận tránh nhìn vào no), toàn thân đám lính bắt đầu ngả sang màu xám xịt quái gở.
Tự họa (Self Portrait, 1670-73) của Bartolomé Murillo, sơn dầu trên toan, 122 x 107 cm. Dòng chữ để trong tranh: “Bartolomé Murillo tự họa theo ý nguyện của các con” – dây là chân dung giúp họ nhớ về cha mình sau khi ông chết.
Ngay cả với tranh chân dung, các nghệ sĩ Baroque cũng tìm đủ cách để tạo ra kịch tính. Như hình trên, nghệ sĩ người Tây Ban Nha Bartolomé Murillo đã vẽ chính mình trong một khung cảnh bầu dục chạm trổ. Trên gờ phía dưới khung là các họa cụ của ông: bức vẽ phác bằng phấn đỏ, bảng pha màu và cọ vẽ. Nhưng không rõ chiếc khung được chủ đích là một tấm gương hay là tranh lồng trong tranh. Ông đã phá vỡ ảo giác bằng một cách thức cực kì sửng sốt, đúng hơn là sởn gai ốc: vẽ bàn tay mình bật ra khỏi cái khung, như thế chân dung của ông đang sống dậy. Thủ pháp này được gọi là trompe l’oeil (đánh lừa thị giác).
Nghệ sĩ Baroque rất thích các tình huống cực đoan, như chiến trận hay những câu chuyện đậm chất siêu nhiên, rất hợp với các bức vẽ gây ấn tượng sâu sắc. Cả nghệ sĩ người Ý Luca Giordano lẫn họa sĩ Hà Lan Rembrandt van Rijn đều lựa chọn những khung cảnh ngập tràn kịch tính, ví như cảnh người hóa đá ở bức tranh trên hay lời sấm nguyền ở bức tranh dưới đây.
Yến tiệc của vua Belshazzar (Belshazzar's Feast, khoảng 1635) của Rembranduưt van Rijn; sơn dầu trên toan, 168 x 209 cm. Dòng chữ trên tường viết bằng tiếng Do thái. Hãy chú ý cách toàn bộ khung cảnh bừng lên nhờ ánh sáng tỏa ra từ dòng chữ.
Theo Kinh thánh, vua Belshazzar mở bữa tiệc thịnh soạn. Trong bữa tiệc, vua sai rót rượu vang vào những chiếc ly vàng lấy trộm từ một ngôi đền thiêng ở Jerusalem. Giữa lúc yến tiệc tưng bừng, đột nhiên có một bàn tay hiện ra và viết lên tường một lời sám truyền huyền bí. Khi được giải mã, hóa ra đó là lời cảnh báo của Chúa trời: “Đức hạnh của ngươi đã bị đem lên cán cân và thấy thiếu hụt”.
Cũng giống như Giordona, Rembrandt cũng hay dùng các cử chỉ và biểu cảm quá khích để tạo nên ấn tượng về một tích tắc bàng hoàng. Nhưng bức Yến tiệc của vua Belshazzar dường như còn diễn ra ngay trước mắt và gần sát ta hơn nữa, bởi tranh vẽ đặc tả cận cảnh. Ta có cảm giác như thể mình đang ngồi trong bữa tiệc, giữa những vị khách đang sửng sốt, kinh hãi.
Đến với Nghệ Thuật - Rosie Dickins
Vũ Hiển & Phạm Quỳnh Châu dịch
Nghệ thuật luôn là thứ đắt đỏ. Những bức tranh nổi tiếng thường có giá hàng triệu đôla, những tên tuổi như Vincent van Gogh đóng góp khá nhiều vào loạt tác phẩm đắt giá...
Các tác phẩm nghệ thuật thường được bán với mức giá ngất ngưởng, một sự thể khiến nhiều người thấy khó hiểu, thậm chí là tức giận. Lí giải chuyện này thật phức tạp. Nghệ thuật...
Hầu như mọi thứ đều hư hại dần theo thời gian, tranh cũng không là ngoại lệ. Chất liệu làm nên tranh có thể cong vênh, nứt rạn và thôi màu, biến đổi hoàn toàn bức tranh, thậm chí...
Chất liệu và kĩ thuật của giới họa sĩ đã thay đổi ghê gớm qua từng thế kỉ, từ những màu sắc phải kì công tự chế đến những màu sơn hiện đại bóp phẳng ra từ tuýp. Phần này sẽ...
Chân dung tự họa phổ biến trong giới nghệ sĩ ít nhất đã 500 năm nay, từ khi những tấm gương loại tốt ra đời. Nhưng hiện giờ, khi nhiếp ảnh chân dung quá phổ biến, họ không còn quan tâm đến chuyện...
Nhiều người băn khoăn liệu nhiếp ảnh có thực sự là nghệ thuật không, một phần vì nó phụ thuộc vào những quy trình hóa học hơn là kĩ thuật dùng cọ vẽ. Nhưng ảnh vẫn cần được sáng...
Theo một số nghệ sĩ và phê bình gia, đặc biệt là những nhà hoạt động nữ quyền, vai trò của phụ nữ trong nghệ thuật đã trở thành một vấn đề chính trị phiền toái và bị tảng...
Mặc dù nhiều nghệ sĩ sử dụng chất liệu và kĩ thuật chư từng xuất hiện trước đây, tác phẩm của họ vẫn thường khai thác những chủ đề từ quá khứ. Từ khoảng thế kỉ thứ 5, Cơ Đốc Giáo đã...
Nhiều tác phẩm nghệ thuật hiện đại lôi nghệ thuật ra khỏi phòng triển lãm, đến những nơi mà bình thường ta không nghĩ tới – từ nông thôn xa xôi hẻo lánh đến phố xá đông...
Tác phẩm sắp đặt Vật chất tối lạnh của nghệ sĩ người Anh Cornelia Parker là một đống những mảnh vụn treo lơ lửng bằng dây trong suốt giữa căn phòng tối. Một bóng đèn độc nhất chiếu sáng ở chính...
Với nhiều nghệ sĩ những năm 1960-70, điêu khắc và hội họa truyền thống trở nên quá hạn chế. Họ muốn làm ra những tác phẩm có thể mở rộng biên giới của khái niệm nghệ thuật – và...
Pop art lấy rất nhiều chất liệu từ văn hóa đại chúng, vì thế không ngạc nhiên khi nó thường giới thiệu những gương mặt nổi tiếng từ phim ảnh và nhạc pop. Nhưng mối quan hệ giữa nghệ sĩ và ngôi...
Bức Vệt tóe lớn nắm bắt khoảnh khắc một người nhảy xuống bể bơi xanh ngắt dưới bầu trời lung linh màu lam ngọc. Cảm hứng vẽ nên nhiều bức tranh đầy màu sắc và lí tưởng về cuộc sống...
Kỉ nguyên hậu chiến chứng kiến sự bùng nổ của hàng hóa sản xuất hàng loạt và giải trí đại chúng. Điều này khơi dậy một nền văn hóa mới được đại chúng (pop-culture). Nhiều nghệ...
Khi thế kỉ 20 dần trôi đi, cách nhìn của người ta về thành thị đã thay đổi. Nỗi hào hứng ban đầu của những nhóm như Vị lai đã bị dập tắt sau cuộc suy thoái kinh tế và hậu quả của...
Trong những năm 1930-40, một loại hình điêu khắc mới nổi lên ở Châu Âu. Đi tiên phong trong phong cách này là hai nghệ sĩ trẻ người Anh: Henry Moore và Barbara Hepwworth. Họ tạo nên những tác...
Vào những năm 1940-50, một nhóm họa sĩ New York bắt đầu gặt hái danh tiếng khắp thế giới nhờ một loại hình nghệ thuật mới, gọi là Biểu tượng Trừu tượng. Điểm chung gắn kết họ không phải một phong...
Thế chiến 2 chứng kiến rất nhiều điều khủng khiếp, từ giao tranh khốc liệt và dội bom dân thường cho đến tàn sát có hệ thống hàng triệu người trong các trại tập trung Quốc xã. Kinh hoàng và...
Suốt một thời gian dài, nghệ sĩ và chính quyền sử dụng nghệ thuật như một hình thức phản kháng hoặc tuyên truyền, cố gắng nhào nặn tư tưởng của con người. Những hình ảnh có sức thuyết...
Nhiều quốc gia cần tái thiết sau những hỗn loạn và tàn phá của Thế chiến 1. Trong những năm tiếp đó, số đông nghệ sĩ bắt đầu quan tâm đến kiến trúc và thiết kế. Kết hợp nghệ thuật với...