Nghệ thuật và Ma thuật

( 28-02-2018 - 12:17 PM ) - Lượt xem: 4909

 DO ART  Nhiều tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp còn sót lại từ thời cổ đại – từ tranh trong lăng mộ người Ai Cập cho đến hình trang trí ở cung điện người Minos. Nhưng các nghệ sĩ thuở sơ khai không hề coi tác phẩm của mình là nghệ thuật, như cách nghĩ của chúng ta ngày nay. Thực ra, phần lớn tác phẩm cổ xưa được tạo ra để phục vụ các nghi lễ hay mục đích ma thuật nào đó.

 

Bước đi như người Ai Cập

Khoảng năm 3000 đến 30 trước Công nguyên (TCN), các vị pharaoh nắm quyền cai trị Ai Cập. Nhiều tác phẩm nghệ thuật còn tồn tại đến ngày nay được dùng vào việc trang trí các hầm mộ, gồm tượng đá chạm khắc và những bức tranh tỉ mỉ. 

 

Các họa sĩ Ai Cập cổ tuân theo những quy tắc nghiêm ngặt khi vẽ người. Họ luôn vẽ phần đầu , tay, chân của nhân vật theo góc nghiêng, và nửa thân trên bị vặn đi, quay về phía người xem. Đây không phải là tư thế tự nhiên, nhưng nó cho phép miêu tả rõ ràng từng phần cơ thể.

 

Vẫn còn sống

 

Tranh vẽ người Ai Cập cổ đại đang chuẩn bị ướp xác, trích từ cuốn Sách về cái chết (the Book of the Dead). Cuốn sách đầy những câu chú được cho rằng sẽ giúp người chết tiếp tục sống ở thế giới bên kia. (hãy chú ý, dù khuôn mặt ở góc nghiêng nhưng đôi mắt lại được vẽ hướng chính diện)

 

Người Ai Cập cổ đại tin rằng nghệ thuật có sức mạnh ma thuật. Họ trang trí các ngôi mộ bằng hình ảnh cuộc sống thường nhật, bởi họ tin điều đó sẽ giúp người chết tiếp tục sống ở thế giới bên kia. Họ cho rằng việc ghi lại rõ ràng các chi tiết quan trọng hơn việc tạo ra những khung cảnh giống thât. Thực vậy, từ nhà điêu khắc trong tiếng Ai Cập có thể dịch là người duy trì cuộc sống.

 

Nghệ thuật trên đảo

Từ khoảng năm 2000 TCN, nghệ thuật đã nở rộ trên những hòn đảo ở Hy Lạp, đặc biệt là đảo Crete – nơi người Minos sinh sống. Người Minos là những người hải hành cừ khôi. Họ giao thương với người Ai Cập, và nghệ thuật của họ thể hiện ảnh hưởng từ Ai Cập. Nhưng phong cách của người Minos lại bớt phần khô cứng và kiểu cách. Nhiều tác phẩm nghệ thuật của người Minos gắn liền với nghi lễ tôn giáo, chẳng hạn như tượng mô tả các vị thần và tín đồ. Nhưng số khác – những hình muông thú trên đủ loại hũ đựng – lại chỉ để trang trí. Như vậy, đó là lần đầu tiên con người tạo ra nghệ thuật đơn thuần, chỉ đơn giản vì họ thích thế.

 

Bức tranh trên tường cung điện của người Minos, khoảng năm 1500 TCN. Tranh mô tả môn thể thao nhảy bò tót của người Minos. Trong tranh, các đấu sĩ nắm lấy sừng bò tót và bật người nhảy qua. Đường nét nhân vật được giản lược, với góc mặt nhìn nghiêng giống tranh của người Ai Cập cổ, nhưng thân hình lại sống động hơn nhiều.

 

Nghệ sĩ và chiến binh

Khoảng năm 1600-1100 TCN, tộc người Mycenae nổi lên, thống trị phần lớn Hy Lạp. Họ là những chiến binh vĩ đại, đã kinh qua nhiều trận chiến dữ dội, kể cả cuộc chiến thành Troy. Bạn có thể thấy niềm đam mê chiến tranh diễn tả trong nghệ thuật, qua cảnh giao tranh và hình ảnh các chiến binh.

Người Mycenae chiếm đảo Crete từ tay người Minos, và cũng chịu tác động từ nền nghệ thuật của người Minos. Nhưng khi so sánh, tranh của người Mycenae dường như bớt phần uyển chuyển. Nét khác biệt trong hai phong cách đã chỉ ra rằng nghệ thuật Hy Lạp thời kỳ đầu có sự thay đổi và phát triển, không như nghệ thuật của người Ai Cập – duy trì gần như y nguyên suốt hàng nghìn năm.

 

Chiếc bình của người Mycenae, có hoa văn miêu tả những người đàn ông mặc áo giáp và mang giáo mác khi họ ra đi để chiến tranh, phía ngoài cùng bên trái có người phụ nữ đang giơ tay lên vẫy thể hiện cử chỉ chia tay.

 

Đến với Nghệ Thuật - Rosie Dickins

Vũ Hiển & Phạm Quỳnh Châu dịch

Nghệ thuật khác

Giả mạo

Nghệ thuật luôn là thứ đắt đỏ. Những bức tranh nổi tiếng thường có giá hàng triệu đôla, những tên tuổi như Vincent van Gogh đóng góp khá nhiều vào loạt tác phẩm đắt giá...

Tiếng tăm và tiền tài

Các tác phẩm nghệ thuật thường được bán với mức giá ngất ngưởng, một sự thể khiến nhiều người thấy khó hiểu, thậm chí là tức giận. Lí giải chuyện này thật phức tạp. Nghệ thuật...

Bảo quản tranh

Hầu như mọi thứ đều hư hại dần theo thời gian, tranh cũng không là ngoại lệ. Chất liệu làm nên tranh có thể cong vênh, nứt rạn và thôi màu, biến đổi hoàn toàn bức tranh, thậm chí...

Chất liệu của nghệ sĩ

Chất liệu và kĩ thuật của giới họa sĩ đã thay đổi ghê gớm qua từng thế kỉ, từ những màu sắc phải kì công tự chế đến những màu sơn hiện đại bóp phẳng ra từ tuýp. Phần này sẽ...

Ta với ta

Chân dung tự họa phổ biến trong giới nghệ sĩ ít nhất đã 500 năm nay, từ khi những tấm gương loại tốt ra đời. Nhưng hiện giờ, khi nhiếp ảnh chân dung quá phổ biến, họ không còn quan tâm đến chuyện...

Chụp ảnh

Nhiều người băn khoăn liệu nhiếp ảnh có thực sự là nghệ thuật không, một phần vì nó phụ thuộc vào những quy trình hóa học hơn là kĩ thuật dùng cọ vẽ. Nhưng ảnh vẫn cần được sáng...

Quan hệ kiểu mẫu

Theo một số nghệ sĩ và phê bình gia, đặc biệt là những nhà hoạt động nữ quyền, vai trò của phụ nữ trong nghệ thuật đã trở thành một vấn đề chính trị phiền toái và bị tảng...

Những góc nhìn tôn giáo

Mặc dù nhiều nghệ sĩ sử dụng chất liệu và kĩ thuật chư từng xuất hiện trước đây, tác phẩm của họ vẫn thường khai thác những chủ đề từ quá khứ. Từ khoảng thế kỉ thứ 5, Cơ Đốc Giáo đã...

Bên ngoài phòng trưng bày

Nhiều tác phẩm nghệ thuật hiện đại lôi nghệ thuật ra khỏi phòng triển lãm, đến những nơi mà bình thường ta không nghĩ tới – từ nông thôn xa xôi hẻo lánh đến phố xá đông...

Vật chất tối lạnh

Tác phẩm sắp đặt Vật chất tối lạnh của nghệ sĩ người Anh Cornelia Parker là một đống những mảnh vụn treo lơ lửng bằng dây trong suốt giữa căn phòng tối. Một bóng đèn độc nhất chiếu sáng ở chính...

Vượt ngoài khuôn khổ

Với nhiều nghệ sĩ những năm 1960-70, điêu khắc và hội họa truyền thống trở nên quá hạn chế. Họ muốn làm ra những tác phẩm có thể mở rộng biên giới của khái niệm nghệ thuật – và...

Những gương mặt nổi tiếng

Pop art lấy rất nhiều chất liệu từ văn hóa đại chúng, vì thế không ngạc nhiên khi nó thường giới thiệu những gương mặt nổi tiếng từ phim ảnh và nhạc pop. Nhưng mối quan hệ giữa nghệ sĩ và ngôi...

Vệt tóe lớn

Bức Vệt tóe lớn nắm bắt khoảnh khắc một người nhảy xuống bể bơi xanh ngắt dưới bầu trời lung linh màu lam ngọc. Cảm hứng vẽ nên nhiều bức tranh đầy màu sắc và lí tưởng về cuộc sống...

Nghệ thuật đại chúng

Kỉ nguyên hậu chiến chứng kiến sự bùng nổ của hàng hóa sản xuất hàng loạt và giải trí đại chúng. Điều này khơi dậy một nền văn hóa mới được đại chúng (pop-culture). Nhiều nghệ...

Ngoài phố

Khi thế kỉ 20 dần trôi đi, cách nhìn của người ta về thành thị đã thay đổi. Nỗi hào hứng ban đầu của những nhóm như Vị lai đã bị dập tắt sau cuộc suy thoái kinh tế và hậu quả của...

Định hình

Trong những năm 1930-40, một loại hình điêu khắc mới nổi lên ở Châu Âu. Đi tiên phong trong phong cách này là hai nghệ sĩ trẻ người Anh: Henry Moore và Barbara Hepwworth. Họ tạo nên những tác...

New York, New York

Vào những năm  1940-50, một nhóm họa sĩ New York bắt đầu gặt hái danh tiếng khắp thế giới nhờ một loại hình nghệ thuật mới, gọi là Biểu tượng Trừu tượng. Điểm chung gắn kết họ không phải một phong...

Thời hậu chiến

Thế chiến 2 chứng kiến rất nhiều điều khủng khiếp, từ giao tranh khốc liệt và dội bom dân thường cho đến tàn sát có hệ thống hàng triệu người trong các trại tập trung Quốc xã. Kinh hoàng và...

Sức mạnh của sự thuyết phục

Suốt một thời gian dài, nghệ sĩ và chính quyền sử dụng nghệ thuật như một hình thức phản kháng hoặc tuyên truyền, cố gắng nhào nặn tư tưởng của con người. Những hình ảnh có sức thuyết...

Xây dựng tương lai

Nhiều quốc gia cần tái thiết sau những hỗn loạn và tàn phá của Thế chiến 1. Trong những năm tiếp đó, số đông nghệ sĩ bắt đầu quan tâm đến kiến trúc và thiết kế. Kết hợp nghệ thuật với...