( 30-04-2018 - 12:51 PM ) - Lượt xem: 3671
Giá bán một tác phẩm phụ thuộc vào danh tiếng của nghệ sĩ, xu hướng, hiện trạng thị trường nghệ thuật và cả chi phí tạo ra tác phẩm. Các tác phẩm quý hiếm sẽ có giá trị hơn , vì thế giá bán thường tăng lên sau khi nghệ sĩ qua đời. Ngày nay, hầu hết tác phẩm được mua bán qua các nhà môi giới hoặc tại các phiên đấu giá. Nhà môi giới ra giá, rồi giữ tỉ lệ phần trăm nhất định trong tổng giá tiền để bù đắp phí tổn. Nếu tác phẩm được đấu giá, giá cả được quyết định bởi mức người ta sẵn lòng trả tại phiên.
Cậu bé với cái tẩu của Pablo Picasso từng đạt kỉ lục bức họa đắt giá nhất thế giới. Tháng 5 năm 2004, tranh được “gõ búa” ở mức 104 triệu đôla tại phiên đấu giá (Tính tới thời điểm hiện tại, kỉ lục này đã bị rất nhiều tác phẩm khác vượt qua). Nhưng những kỉ lục như vậy chỉ phản ánh phần “thị trường” của thế giới nghệ thuật. Một lượng lớn nghệ phẩm trong các bảo tàng không bao giờ đem ra mua bán và được coi là vô giá.
Nhiều nghệ sĩ đã tìm cách phản kháng thực trạng “tiền bạc chi phối nghệ thuật”. Ví dụ, một số nghệ sĩ thập niên 1960 đã chọn làm nghệ thuật Môi trường hoặc nghệ thuật Trình diễn, chính xác là vì “tác phẩm” kiểu này không thể bị mua đi bán lại. Dẫu vậy, trớ trêu thay, các dự án đó thường vẫn được cấp kinh phí từ doanh số bán những bức ảnh chụp tác phẩm khi hoàn thành hoặc các đồ án của nghệ sĩ.
Năm 2001, nghệ sĩ người Anh Michael Landy thực hiện một tác phẩm trình diễn khá cực đoan tên là Phá hủy (Break Down). Ông muốn nghiên cứu những giá trị đương đại, và phản đối tầm quan trọng mà xã hội đặt vào sở hữu và tiêu thụ. Ông đã tập hợp một nhóm nhân công để phá hủy mọi thứ ông sở hữu, từ xe hơi đến chiếc áo khoác da cừu của bố để lại. Sau hai tuần, ông chỉ còn lại độc bộ quần áo đang mặc trên người và con mèo cưng. Sự kiện này do các nhà tài trợ chi trả, đáng lẽ họ sẽ tiếp nhận đống mảnh vụn sau cùng. Nhưng Landy đã quyết định thiêu hủy tất cả, có lẽ để đảm bảo không còn sót lại bất cứ thứ gì bán chác được.
Trước đây, những nhà bảo trợ và sưu tập gia giàu có gây tác động cực lớn đến nghệ thuật. Hầu hết nghệ sĩ đều làm việc cho thân chủ, đáp ứng các đơn hàng vẽ tranh hoặc điêu khắc. Nhưng đến thế kỉ 19, ngày càng nhiều tác phẩm được mua bán thông qua người môi giới, họ bán những tác phẩm nghệ sĩ đã thực hiện thằng tới tay công chúng. Cách làm này mang lại cho nghệ sĩ nhiều tự do sáng tạo hơn, họ không phải sáng tác theo đơn đặt hàng – nhưng vẫn cần bán tác phẩm để kiếm sống.
Ngày nay hầu hết tác phẩm tiếp tục được mua bán qua người môi giới. Nhưng mọt vài nhà sưu tập danh tiếng có thể gây ảnh hưởng lớn, thiết lập xu hướng và tạo nên những bảo tàng mới. Nữ thừa kế người Mỹ Peggy Guggenheim dựng bảo tàng Guggenheim ở Venice, còn triệu phú quảng cáo Charles Saatchi thì thành lập Nhà triển lãm Saatchi ở London. Saatchi làm mọi việc để ủng hộ nhóm Nghệ sĩ Anh trẻ (YBAs) như Damien Hirst và Sarah Lucas. Những người chỉ trích cho rằng ông cố tình lựa chọn hình thức nghệ thuật gây tranh cãi, cốt để được lên báo. Một khi tác phẩm đã thu được tiếng tăm rộng rãi và đẩy giá cao hơn, Saatchi sẽ bán đi để kiếm lời. Nhưng bản thân Saatchi lại trách các bảo tàng lớn bỏ bê lớp nghệ sĩ trẻ và cho rằng ông chỉ đang cố gắng lấp đầy khoảng trống đó mà thôi.
Một cách khác để giới nghệ sĩ đạt được sự công nhận là thông qua các giải thưởng nghệ thuật đương đại. Có rất nhiều giải thưởng ở châu Âu, nhưng danh giá nhất có lẽ là giải Turner ở Anh. Giải thưởng này thường là tâm điểm của những phản đối quyết liệt đủ kiểu, từ ném trứng, vẽ tranh tường cho đến tụ tập biểu tình trong trang phục hề xiếc. Năm 1993, hai nhà soạn nhạc triệu phú sáng lập Quỹ Nghệ Thuật K (K Foundation) đã quyết định trao một giải thưởng cho nghệ sĩ tệ nhất nước Anh, chọn ra từ danh sách đề cử chung kết của giải Turner. Điêu khắc gia Rachel Whiteread thắng cả hai giải, ông đã quyên tặng K Foundation toàn bộ tiền thưởng.
Năm 2003, giới truyền thông tụ hội về lễ trao giải Turner đã có một ngày bội thu tin tức. Giải thưởng lần này được trao cho nghệ sĩ Grayson Perry, tự xưng là “anh thợ gốm mặc đồ nữ từ Essex”. Ông tạo nên những chiếc lọ chế tác thủ công thanh nhã với tên gọi rất kêu, như Những kẻ sành điệu chán ngắt (Boring cool People) hoặc Thứ ta mua phản ánh con người ta (We Are What We Buy), xóa nhòa cách biệt giữa nghệ thuật và thủ công. Bỏ qua phong cách ăn mặc khác người, hội đồng đánh giá Grayson Perry là nghệ sĩ nghiêm túc, đã mang đến cho nghệ thuật truyền thống một khía cạnh mới mẻ.
Đến với Nghệ Thuật - Rosie Dickins
Vũ Hiển & Phạm Quỳnh Châu dịch
Nghệ thuật luôn là thứ đắt đỏ. Những bức tranh nổi tiếng thường có giá hàng triệu đôla, những tên tuổi như Vincent van Gogh đóng góp khá nhiều vào loạt tác phẩm đắt giá...
Hầu như mọi thứ đều hư hại dần theo thời gian, tranh cũng không là ngoại lệ. Chất liệu làm nên tranh có thể cong vênh, nứt rạn và thôi màu, biến đổi hoàn toàn bức tranh, thậm chí...
Chất liệu và kĩ thuật của giới họa sĩ đã thay đổi ghê gớm qua từng thế kỉ, từ những màu sắc phải kì công tự chế đến những màu sơn hiện đại bóp phẳng ra từ tuýp. Phần này sẽ...
Chân dung tự họa phổ biến trong giới nghệ sĩ ít nhất đã 500 năm nay, từ khi những tấm gương loại tốt ra đời. Nhưng hiện giờ, khi nhiếp ảnh chân dung quá phổ biến, họ không còn quan tâm đến chuyện...
Nhiều người băn khoăn liệu nhiếp ảnh có thực sự là nghệ thuật không, một phần vì nó phụ thuộc vào những quy trình hóa học hơn là kĩ thuật dùng cọ vẽ. Nhưng ảnh vẫn cần được sáng...
Theo một số nghệ sĩ và phê bình gia, đặc biệt là những nhà hoạt động nữ quyền, vai trò của phụ nữ trong nghệ thuật đã trở thành một vấn đề chính trị phiền toái và bị tảng...
Mặc dù nhiều nghệ sĩ sử dụng chất liệu và kĩ thuật chư từng xuất hiện trước đây, tác phẩm của họ vẫn thường khai thác những chủ đề từ quá khứ. Từ khoảng thế kỉ thứ 5, Cơ Đốc Giáo đã...
Nhiều tác phẩm nghệ thuật hiện đại lôi nghệ thuật ra khỏi phòng triển lãm, đến những nơi mà bình thường ta không nghĩ tới – từ nông thôn xa xôi hẻo lánh đến phố xá đông...
Tác phẩm sắp đặt Vật chất tối lạnh của nghệ sĩ người Anh Cornelia Parker là một đống những mảnh vụn treo lơ lửng bằng dây trong suốt giữa căn phòng tối. Một bóng đèn độc nhất chiếu sáng ở chính...
Với nhiều nghệ sĩ những năm 1960-70, điêu khắc và hội họa truyền thống trở nên quá hạn chế. Họ muốn làm ra những tác phẩm có thể mở rộng biên giới của khái niệm nghệ thuật – và...
Pop art lấy rất nhiều chất liệu từ văn hóa đại chúng, vì thế không ngạc nhiên khi nó thường giới thiệu những gương mặt nổi tiếng từ phim ảnh và nhạc pop. Nhưng mối quan hệ giữa nghệ sĩ và ngôi...
Bức Vệt tóe lớn nắm bắt khoảnh khắc một người nhảy xuống bể bơi xanh ngắt dưới bầu trời lung linh màu lam ngọc. Cảm hứng vẽ nên nhiều bức tranh đầy màu sắc và lí tưởng về cuộc sống...
Kỉ nguyên hậu chiến chứng kiến sự bùng nổ của hàng hóa sản xuất hàng loạt và giải trí đại chúng. Điều này khơi dậy một nền văn hóa mới được đại chúng (pop-culture). Nhiều nghệ...
Khi thế kỉ 20 dần trôi đi, cách nhìn của người ta về thành thị đã thay đổi. Nỗi hào hứng ban đầu của những nhóm như Vị lai đã bị dập tắt sau cuộc suy thoái kinh tế và hậu quả của...
Trong những năm 1930-40, một loại hình điêu khắc mới nổi lên ở Châu Âu. Đi tiên phong trong phong cách này là hai nghệ sĩ trẻ người Anh: Henry Moore và Barbara Hepwworth. Họ tạo nên những tác...
Vào những năm 1940-50, một nhóm họa sĩ New York bắt đầu gặt hái danh tiếng khắp thế giới nhờ một loại hình nghệ thuật mới, gọi là Biểu tượng Trừu tượng. Điểm chung gắn kết họ không phải một phong...
Thế chiến 2 chứng kiến rất nhiều điều khủng khiếp, từ giao tranh khốc liệt và dội bom dân thường cho đến tàn sát có hệ thống hàng triệu người trong các trại tập trung Quốc xã. Kinh hoàng và...
Suốt một thời gian dài, nghệ sĩ và chính quyền sử dụng nghệ thuật như một hình thức phản kháng hoặc tuyên truyền, cố gắng nhào nặn tư tưởng của con người. Những hình ảnh có sức thuyết...
Nhiều quốc gia cần tái thiết sau những hỗn loạn và tàn phá của Thế chiến 1. Trong những năm tiếp đó, số đông nghệ sĩ bắt đầu quan tâm đến kiến trúc và thiết kế. Kết hợp nghệ thuật với...
Thời hậu chiến ở Paris, một nhóm họa sĩ và văn sĩ, đứng đầu là nhà thơ Andre Breton, bắt đầu tạo nên những tác phẩm lạ lùng như mơ. Họ muốn phản kháng thế giới duy lí thường nhật bằng...