DO ART Vẽ kí họa thường xuyên là phương pháp lý tưởng để sinh viên, kiến trúc sư cải thiện tư duy thiết kế của mình.
Kiến trúc sư Frank Harmon có một nguyên tắc: Ông luyện vẽ tay 5 phút mỗi ngày. Những bức tốc kí này có thể lột tả ánh sáng chiếu trong chai, hay như Virginia Woolf từng nói về tầm quan trọng của luyện viết hàng ngày: “Để giăng lưới chụp lấy khoảnh khắc.” Để làm được điều này người vẽ cần nhanh tay, thế nên người xem có thể cảm nhận sự thoáng qua, mờ nhạt trong các đường nét “5 phút” mà Harmon cần nắm lấy.
Kí họa của Frank Harmon
Những sinh viên kiến trúc thường có tâm lý ngại tốc kí như vậy vì tính chất phác thảo đó. Họ thường cố vẽ những bức hình thật đẹp thay vì lột tả những đặc điểm chính trong khoảnh khắc. Bức vẽ như vậy cho thấy khả năng quan sát tỉ mỉ, xây dựng hình ảnh chính xác, khả năng điều khiển ngòi bút. Nhưng đó không phải trọng tâm trong hình vẽ của Harmon. Sự linh động của chúng tạo nên một giá trị và mục tiêu hoàn toàn khác. Để nắm bắt từng giây phút, thu gọn tầm nhìn khi nó hé mở trước mắt người xem. Bàn tay nhanh nhẹn của ông dồn nhiều năng lượng cho quá trình này, đó không phải việc ghi chép lại, mà là sự đón nhận hình ảnh thể hiện trực quan nhất qua những đường đưa bút và mực màu.
Harmon đã tổng hợp những bức vẽ trong cuốn sách mới, tựa đề Native Places, đây cũng là tên trang web nơi ông trưng lên các kí họa của mình cùng hình ảnh đối chiếu các địa danh ông đi qua trên khắp thế giới. Harmon đã vẽ từ lúc còn nhỏ và luôn mang theo cuốn sổ tay trong suốt tuổi trưởng thành của mình. Vẽ đã dẫn ông đến với kiến trúc. Ông nói rằng vẽ là “một cách để nhìn”, tin rằng bản thân đã học hỏi được nhiều về thế giới xong quanh qua việc quan sát, vẽ, xem cách mọi người tương tác với không gian hơn là ngồi trên ghế nhà trường.
Kí họa của Frank Harmon
Quan sát thế giới xung quanh mình, Harmon nhận ra ông sẽ nhớ một nơi tốt hơn nếu vẽ ra thay vì chỉ chụp ảnh. Ông khám phá ra kiến trúc của nơi đó bằng cách cảm nhận nó qua bàn tay và ngòi bút. Ông nói về việc vẽ một nhà thờ khiến mình “tái tạo lại quá trình thiết kế và xây dựng những vòm đá và trụ chống.”
Harmon không viết về những bức kí họa của mình, thường ông viết về những gì diễn ra trong đó và xung quanh cuộc sống cũng nhanh như cách ông đặt bút. Ông nói về thời tiết, ánh sáng, không khí, mùi hương, âm thanh của con người. Qua đó thể hiện sự thấu cảm sâu sắc với những người ở trong bối cảnh ông ghi lại qua nét vẽ, qua những câu chuyện mô tả mọi người gặp nhau tại một nơi, cùng chia sẻ khoảnh khắc. Những bức vẻ ghi lại tinh thần của từng không gian mà người kiến trúc sư ghé thăm. Kiến trúc là tiền đề cho ý nghĩa nhân bản tại những nơi này.
Kí họa là phương thức lý tưởng để tập trung vào cách con người được chi phối bởi kiến trúc. Tranh vẽ tốc kí lột tả những thiết kế, công trình bản địa mà kiến trúc sư Harmon đặc biệt quan tâm, bởi đó là loại kiến trúc thể hiện bản sắc của người làm ra chúng, cách họ nhìn nhận thế giới. Đây là nguồn nghiên cứu dồi dào cho bất kì kiến trúc sư nào vì nó cho thấy những người người không được đào tạo bài bản về kiến trúc xây dựng môi trường sống, giải quyết các vấn đề ra sao.
Kí họa của Pezo von Ellrichshausen
Kiến trúc bản xứ có lúc nhìn đơn giản nhưng thực chất không phải vậy. Harmon có khả năng lý giải điều này qua những bức vẽ và ghi chú của mình. Một trong những chủ đề ông thích là nông trại. Ông viết rằng công trình nông nghiệp phù hợp với những kiến trúc sư tinh mắt như thể “những viên đá thu thập bởi nhà địa chất, chúng kể câu chuyện về thời gian và nơi chốn.” Nông trại nằm trên khoảnh đất cao vì đó là nơi nước mưa trút đi, mặt đứng chính hướng về phía Nam để đón ánh mặt trời ấm áp, cửa sổ nằm ở hướng đối diện để thông khí. Hiên che phía Đông bởi vì mưa dông tới từ phía Tây. Gỗ xây nông trại lấy từ cây cối gần đó, để hong lá thuốc thì người nông dân đốt bào gỗ nơi làm những vấn cấu kiện. Không có gì bị lãng phí. Kinh nghiệm và kiến thức dẫn lối cho kiến trúc. Nông trại hài hòa với mảnh đất. Theo lời Harmon, vẻ đẹp của điều này “là kết quả của chính sự chân phương.”
Những món đồ giản dị nhất vẫn chiếm trung tâm trong những bức vẽ và chú giải của Harmon, như ghế, hộp thư, cửa, cửa sổ, sân hiên, bậc thang, cột, ban công. Chúng thể hiện tinh thần của không gian và những người sử dụng, đôi khi còn được lưu giữ đến cả thập kỉ. Tranh vẽ của Harmon là cách để thấy vai trò của con người trong mọi loại hình kiến trúc.
Trích đoạn từ bài viết “How the Quick Daily Drawing Puts Humanity Back into Architecture” của Common Edge