DO ART Bức tranh quý từ thế kỉ 14 này mô tả cảnh vua Richard đệ Nhị của nước Anh quỳ trước Đức mẹ Đồng trinh Mary và chúa Jesus, vây quanh là các thiên thần. Vua Richard đệ Nhị được ba vị thánh Edmund, Edward và John Baptist tiễn dẫn.
Tên: Tranh gấp Wilton (the Wilton Diptych)
Niên đại: khoảng 1395-99
Tác giả: Nghệ sĩ vô danh
Chất liệu: Màu keo trứng trên gỗ sồi
Kích thước: Hai tấm, mỗi tấm 53x38cm được ghép lại bằng bản lề
Các nhân vật đang đứng, lần lượt từ trái sang phải, là Thánh Edmund, Thánh Edward và Thánh John Baptist, thánh bảo hộ cho vua Richard II. Thánh Edmund, từng là quân vương nước Anh, cầm trong tay mũi tên đã giết chết ngài. Thánh John bế cừu (chiên), ngài thường gọi Jesus là con chiên của Chúa.
Bức tranh di động
Đó là tranh gồm hai (hoặc nhiều) tấm đính bản lề, nên có thể gấp lại và mang đi, hoặc mở ra để bày trên bệ thờ. Loại tranh gồm hai tấm ghép lại được gọi là diptych. Những bức hai tấm cỡ nhỏ thường dành cho nhà bảo trợ giàu có. Còn tranh lớn hơn hoặc tranh ba tấm (tritych), thường được vẽ cho nhà thờ.
Bức tranh hai tấm trên có tên là Tranh gấp Wilton vì từng được lưu giữ ở nhà Wilton tại Wiltshire (Anh). Thoạt đầu, có lẽ bức tranh này thuộc về vua Richard đệ Nhị. Hãy quan sát kĩ và bạn sẽ thấy những biểu tượng rải rác khắp tranh!
Nhà vua đeo chiếc cổ áo vàng, tạo hình giống vỏ hạt cây đậu chổi. Đó là biểu tượng của gia tộc Plantagenet – phát âm giống Planta Genista, nghĩa là đậu chổi trong tiếng Latinh.
Xứng với quân vương
Bức tranh được phủ bằng những chất liệu xa hoa (vốn thường chỉ được dùng với lượng nhỏ), xứng đáng là tuyệt phẩm dành cho vua chúa. Nền tranh dát vàng ròng, còn áo choàng cảu Đức mẹ cùng các thiên thần được vẽ bằng loại màu lam cực đắt. Để tạo ra màu lam biếc ấy, nghệ sĩ phải nghiền ngọc lưu ly (lapis lazuli) – một loại đá bán quý, được mua về từ Afghanistan.
Quyền lực thiêng liêng
Bức tranh được vẽ nhằm gắn kết ngôi vị của Richard đệ Nhị với sự cai trị của Thiên quốc. Các thiên thần đều đeo biểu tượng hươu trắng, Chúa hài đồng chìa tay về phía vua như để ban phước. Tranh minh họa cho niềm tin rằng Chúa trời ban cho Richard đệ Nhị quyền lực, Vì ngài là người đại diện của Chúa trên mặt đất.
Đến với Nghệ Thuật - Rosie Dickins
Vũ Hiển & Phạm Quỳnh Châu dịch